کاپیتالیسم به زبان ساده، سوسیالیسم به زبان ساده، کمونیسم به زبان ساده چیست؟ دعوا بین اهالی «ایسم»های اصلی اقتصاد دعوایی است به درازای تاریخ علم اقتصاد اما برای اینکه بدانیم در این دعوا باید کجا بایستیم اول باید بدانیم هر کدام از آنها چه می‌گویند.
کاپیتالیسم چیست؟ کاپیتالیسم یا سرمایه داری حول محور مالکیت خصوصی می‌چرخد و پایه و اساس آن این است که کالاها و خدماتی که توسط افراد تولید شده‌اند در بازار آزاد بر مبنای عرضه و تقاضا قیمت‌گذاری شده و به فروش می‌رسند اما افرادی مانند کارل مارکس درواقع کاپیتالیسم را برای کارگران ساده ناعادلانه می‌دانستند و به دنبال نظامی بودند که در آن همه با یکدیگر برابر باشند.
مارکس معتقد بود که در ابتدا سرمایه‌داری باید جای خودش را به سوسیالیسم بدهد که در آن دولت عوامل تولید مانند زمین و منابع طبیعی را در اختیار و تحت کنترل دارد. به نظر مارکس نهایتا هم سوسیالیسم خود به خود تبدیل به کمونیسم می‌شود که تحت آن مطلقاً همه برابر هستند و حتی نیازی به وجود دولت نیست.
با این وجود تاکنون در عمل کمونیسم با آن تعریفی که مارکس داشت، در هیچ جای دنیا محقق نشده است. حتی اتحاد جماهیر شوروی در نهایت در مرحله‌ای بود که مارکس آن را سوسیالیسم می‌نامید و ختم به کمونیسم نشد.
از سال ۱۸۴۸ سوسیالیسم در بسیاری از کشورها گسترش پیدا کرد اما این مدل اقتصادی اصلا کارآمد نبود. این ضعف در کارآمدی در عملکرد اقتصادی ضعیف اتحاد جماهیر شوروی و کشورهای تحت نفوذ آن به وضوح قابل مشاهده بود و امروزه سوسیالیزم مد نظر مارکس فقط در کشورهای منزوی مانند کره شمالی و ونزوئلا وجود دارد.
انواع سوسیالیسم در کشورها
۱- سوسیالیسم چینی با دوز بالای سرمایه‌داری اما بدون دموکراسی
۲- سوسیالیسم دموکراتیک مانند اروپای شمالی با دموکراسی و مالکیت خصوصی اما بازتوزیع شدید از طریق سطوح بالای مالیات
۳- سوسیالیسم به عنوان جزئی از سرمایه‌داری در کشورهایی مانند ایالات متحده یا بریتانیا که بیشتر به سمت سرمایه داری گرایش دارند اما هنوز برنامه‌های اجتماعی دارند که با بودجه دولتی تامین مالی می‌شوند.
بنابراین کمونیسم و سرمایه‌داری ناب یعنی آنچه مارکس تعریف کرده، در حال حاضر اصلا وجود ندارند و در عمل ترکیب‌های مختلفی بین کاپیتالیسم و سوسیالیسم را به عنوان نظامهای اقتصادی کشورهای مختلف داریم.
- رسانه تصویری «فردای اقتصاد» برای آموزش این مفاهیم کلیدی به تهیه و دوبله ۱۰۰ ویدئوی کوتاه (بین یک تا ۲ دقیقه) از محتواهای معتبر علمی مبادرت کرده است.
